Mowa
jest podstawowym środkiem porozumiewania się między ludźmi. Za pomocą mowy
ludzi przekazują sobie informacje, prowadzą dyskusje, konsultują się. Mowa to
indywidualny, synamiczny proces użycia języka, umiejętność pisma, rozumienia
czyjeś mowy, to społecznie wprowadzony system znaków i reguł operowania nimi.
Język to system znaków, dzwięków, by porozumieć się miedzy
sobą, mają kulturowe wartości.
Mówienie
– indywidualna czynność nadania mowy.
Warunki mowy:
sprawny analizator słuchowy, prawidłowy ukl nerwowy w ośrodku mowy, narząd
artykulacyjny mowy, kontakt ze światem.
Fazy mowy:
mówienie (czynność nadania mowy- rychowy ukl mowy-orodek Bnoka),
rozumienie(wymaga przynajmniej dwoch osob – rpzumienie przez słuchanie słów),
tekst (utrwalanie w pamięci lub na piśmie czyiś wypowiedzi), jezyk (system
reguł, zasad, wyrazów)
Funkcje mowy:
W tym wypadku mamy do czynienia z funkcją komunikatywną mowy(podstawowy
środek komunikowania się za pomocą mimiki i gestów). Środkiem komunikowania się
może być mowa pisana lub słowna (dyskusja, spory, wymiana poglądów).
Mowa słowna
jest bogatsza w środki wyrazowe, dzięki którym możemy przekazać różnorodne
uczucia.
Mowa pisana
natomiast jest bardziej trwała. Dzięki niej możemy utrwalać dorobek
naukowo-kulturowy wielu pokoleń. Obok funkcji komunikatywnej mowa
spełnia funkcję ekspresywną, która umożliwia wyrażanie stanów
emocjonalnych. Środkami wyrazowymi mogą być gesty, mimika pauzy, intonacja
głosu. Dzięki nim mowa nabiera głębszego znaczenia. Inną funkcją mowy jest
funkcja impresywna, pozwalająca na oddziaływanie na innych. Taką rolę
spełniają prośby, polecenia, zakazy, rozkazy. Celem ich jest wywołanie zmian w
zachowaniu odbiorcy. Funkcja regulacyjna: dzieki niej stosujemy się do
poleceń, nakazów innych lub przeciwstawiamy się im, a za pomocą mowy wew sami
kierujemy naszymi czynnościami, dzieki planowaniu czynności możemy przewidzieć
skutki, funkcja poznawcza: zdobywanie wiedzy.
Mowa dzieli się na: mowę zewnętrzną , mowę
wewnętrzną - związaną bardzo ściśle z procesem myślenia. Przykładem mowy
wewnętrznej może być układanie życzeń, jakie mamy złożyć solenizantowi, jak
wytłumaczyć nieobecność na lekcji itp.
Cechy mowy:
zabarwienie emocjonalne (tonacja, barwa), zasób słów, poprawność (gramatyka),
tempo mówienia, wyrazistość, płynność, szybkość.
Tempo
werbalizacji myśli zależy od zasobu słownictwa, od znajomości gramatyki.
Mowa bierna: rozumienie
słów, ale nie używamy ich, rozwija ale szybkość i lepiej, częsciej używamy,
mowa czynna- rozumienie słów i mówienie
nimi.
Składniki mowy:
fonologiczny-system poszczególnych znaków, semantyczny- znaczeniowy,
syntaktyczny-wzajemne związki i układ poszczególnych elementów mowy
Kod jezykowy:-system sygnałów przekazywanych w procesie
komunikacji, schemat komunikacji między
ludzmi:
